พระ ราชาคณะ: ผู้ธำรงรักษาธรรมะและพระบวรราชาศาสนา

พระ ราชาคณะ คือพระสงฆ์ชั้นผู้ใหญ่ที่มีความรู้ความชำนาญในพระธรรมวินัยและการปฏิบัติธรรมเป็นอย่างดี ได้รับการแต่งตั้งจากพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและสมเด็จพระสังฆราชให้ดูแลกิจการคณะสงฆ์และพระศาสนาในพื้นที่ต่างๆ ทั่วประเทศ

ความสำคัญของพระ ราชาคณะ

พระ ราชาคณะมีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งต่อการธำรงรักษาพระบวรราชาศาสนาและการชี้นำประชาชนไปสู่หนทางอันถูกต้อง โดยทำหน้าที่ดังต่อไปนี้

• เป็นผู้นำและปกครองคณะสงฆ์ จัดการระเบียบวินัยและส่งเสริมการศึกษาแก่พระภิกษุสามเณร
• เป็นผู้เผยแผ่พระธรรมวินัย สั่งสอนหลักธรรมคำสอนให้แก่พุทธศาสนิกชน
• เป็นผู้ดูแลกิจการพระศาสนา จัดงานพิธีกรรมทางศาสนาและพัฒนาศาสนสถานต่างๆ
• เป็นที่ปรึกษาและปัญญาชน ให้คำแนะนำและข้อคิดเห็นแก่บุคคลต่างๆ รวมถึงผู้นำประเทศ
• เป็นผู้ดำรงความสงบสุขในสังคม ช่วยประสานความสามัคคีและลดความขัดแย้งในชุมชน

ลำดับชั้นของพระ ราชาคณะ

ลำดับชั้นของพระ ราชาคณะแบ่งออกเป็น 5 ชั้นตามพระราชกำหนดจัดตั้งคณะสงฆ์เถรมาเสนาคม พ.ศ. 2484 ดังนี้

การแต่งตั้งพระ ราชาคณะ

การแต่งตั้งพระ ราชาคณะเป็นพระราชอำนาจของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ผู้ทรงปรึกษาหารือกับสมเด็จพระสังฆราช โดยพิจารณาจากคุณสมบัติต่างๆ ดังนี้

• ความรู้ความชำนาญในพระธรรมวินัย ได้รับการอบรมศึกษาและมีความเชี่ยวชาญในเรื่องพระวินัยอย่างลึกซึ้ง
• ความสามารถในการปกครอง มีความสามารถในการบริหารจัดการคณะสงฆ์และนำพาให้คณะสงฆ์มีความเจริญรุ่งเรือง
• คุณธรรมจริยธรรมอันงดงาม เป็นผู้เคร่งครัดในพระธรรมวินัยและมีคุณสมบัติอันงดงามของพระภิกษุสงฆ์
• ประโยชน์ที่ได้ทำต่อพระศาสนา มีผลงานโดดเด่นและสร้างคุณประโยชน์แก่พระศาสนาเป็นอย่างมาก

บทบาทของพระ ราชาคณะในปัจจุบัน

ในปัจจุบัน พระ ราชาคณะมีบทบาทสำคัญในการ:

• เผยแผ่พระพุทธศาสนา ใช้เทคโนโลยีสมัยใหม่และสื่อต่างๆ ในการเผยแผ่หลักธรรมคำสอน
• พัฒนาการศึกษาสงฆ์ สร้างสถาบันการศึกษาและหลักสูตรการเรียนการสอนเพื่อพัฒนาความรู้และทักษะของพระภิกษุสามเณร
• อนุรักษ์และส่งเสริมวัฒนธรรมไทย ให้การสนับสนุนและอนุรักษ์ศิลปวัฒนธรรมไทยอันดีงาม
• ช่วยเหลือสังคม เข้าไปมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาสังคมต่างๆ เช่น การจัดสวัสดิการ การดูแลผู้ป่วย และการบรรเทาภัยพิบัติ
• เป็นศูนย์รวมจิตใจของพุทธศาสนิกชน เป็นที่พึ่งทางใจและที่ปรึกษาให้แก่ประชาชนในยามทุกข์ยาก

ตารางที่ 1: รายชื่อพระ ราชาคณะชั้นสมเด็จพระราชาคณะที่ดำรงตำแหน่งอยู่ในปัจจุบัน

ตารางที่ 2: รายชื่อวัดที่มีพระ ราชาคณะชั้นสมเด็จพระราชาคณะจำพรรษาอยู่ในปัจจุบัน

ตารางที่ 3: รายชื่อพระ ราชาคณะที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นพระปฏิบัติดีปฏิบัติชอบในปัจจุบัน

ความเข้าใจผิดเกี่ยวกับพระ ราชาคณะ

มีหลายความเข้าใจผิดเกี่ยวกับพระ ราชาคณะที่ควรทำความเข้าใจดังนี้

• เข้าใจผิดว่าพระ ราชาคณะมีอำนาจเหนือพระสังฆราช อันที่จริงแล้ว พระ ราชาคณะเป็นผู้ใต้บังคับบัญชาของพระสังฆราชและมีหน้าที่รับผิดชอบตามที่พระสังฆราชกำ