Cymru: Gwybodaeth Defnyddiol am ein Gwlad Fynyddog

Mae Cymru, gwlad gyda hanes cyfoethog a diwylliant unigryw, yn gyfandiroedd sy'n cynnwys bryniau godidog, arfordir arswydol, a threfi a phentrefi sy'n llawn nodwedd. Yn yr erthygl hon, byddwn yn darparu gwybodaeth ddefnyddiol am Gymru, gan gynnwys hanes, diwylliant, atyniadau, a llawer mwy.

Hanes Cymru

Mae Cymru wedi ei phoblogi ers miloedd o flynyddoedd, gyda'r tystiolaeth gynharaf o bresenoldeb dynol yn dyddio'n ôl i tua 230,000 o flynyddoedd yn ôl. Yn ystod yr Oes Efydd a'r Oes Haearn, roedd Cymru yn gartref i nifer o lwythau Celtaidd, a gadawasant eu huella ar y dirwedd mewn ffurf caerau a chylchoedd carreg.

Yn y 1af ganrif OC, gwanwyd Cymru gan yr Ymerodraeth Rufeinig, a adeiladodd nifer o gaerau a ffyrdd ar draws y wlad. Ar ôl cwymp yr Ymerodraeth Rufeinig, daeth Cymru dan reolaeth tywysogion annibynnol, a gymerodd rôl bwysig yn hanes Ynys Prydain.

Yn y 13eg ganrif, goresgynwyd Cymru gan y Saeson, a ddechreuodd gyfnod o reolaeth Saesneg. Fodd bynnag, parhaodd y bobl Gymreig i gadw eu iaith a'u diwylliant, ac yn y 19eg ganrif, dechreuodd adfywiad cenedlaethol Cymreig.

Diwylliant Cymru

Mae diwylliant Cymru yn gyfoethog ac amrywiol, ac mae ei wreiddiau yn y gorffennol Celtaidd a'r dylanwadau Saesneg diweddarach.

Iaith a Llenyddiaeth:

Mae'r iaith Gymraeg yn un o'r ieithoedd Celtaidd ac mae'n cael ei siarad gan tua 562,000 o bobl yng Nghymru. Mae gan Gymru draddodiad llenyddol cyfoethog, gyda ffurfiau penodol megis yr awdl a'r englyn.

Cerddoriaeth a Canu:

Mae Cymru yn adnabyddus am ei draddodiad cerddorol cryf, gyda llawer o ffurfiau cerddor gwerinol a phoblogaidd. Mae'r côr yng Nghymru yn arbennig o bwysig, a mae'r Eisteddfod Genedlaethol yn un o'r digwyddiadau diwylliannol pwysicaf yn y byd Cymreig.

Celf a Chrefft:

Mae Cymru yn gartref i nifer o artistiaid a chrefftwyr medrus. Mae'r wlad yn enwog am ei botri, gwehyddu, a cherflunio pren.

Atyniadau Cymru

Mae Cymru yn gartref i amrywiaeth o atyniadau naturiol a diwylliannol, gan gynnwys:

Bryniau a Parciau Cenedlaethol:

Mae gan Gymru nifer o fryniau godidog, gan gynnwys Eryri (yr Wyddfa), Bannau Brycheiniog, a'r Preseli. Mae hefyd yn gartref i dair parc cenedlaethol: Eryri, Bannau Brycheiniog, ac Arfordir Penfro.

Arfordir a Traethau:

Mae arfordir Cymru yn ymestyn am dros 1,200 milltir, ac mae'n cynnwys amrywiaeth o draethau, môr-dirgelloedd, a phentir. Mae Traeth Pendine yn enwog am ei tywod aur, tra bod Bae Cadair Idris yn adnabyddus am ei harddwch naturiol.

Castell a Hynodion Hanesyddol:

Mae Cymru yn gartref i nifer o gestyll hanesyddol, gan gynnwys Castell Caernarfon a Chastell Harlech. Mae hefyd yn gartref i hynodion eraill, megis Abaty Tyndyrn a'r Hen Goleg, Harlech.

Cymru Heddiw

Heddiw, mae Cymru yn wlad fodern a blaenllaw sy'n parhau i gadw ei hunaniaeth unigryw. Mae'r wlad yn aelod o'r Deyrnas Unedig ac mae ganddi ei senedd ei hun, y Senedd.

Mae economi Cymru yn amrywiol, gyda diwydiannau mawr mewn amaethyddiaeth, twristiaeth, gweithgynhyrchu, a gwasanaethau. Mae gan y wlad gyfradd ddiweithdra o 3.6%, sy'n is na'r gyfradd genedlaethol yn y Deyrnas Unedig.

Mae poblogaeth Cymru yn tua 3.1 miliwn o bobl, gyda thua 62% ohonynt yn byw mewn ardaloedd trefol. Mae'r brifddinas a'r ddinas fwyaf yw Caerdydd, sydd â phoblogaeth o dros 335,000 o bobl.

Ffeithiau Diddorol am Gymru

• Mae'r Wyddfa, mynydd uchaf Cymru, yn 3,560 troedfedd o uchder.
• Mae'r Eisteddfod Genedlaethol, digwyddiad diwylliannol Cymreig mwyaf, yn cael ei gynnal yn flynyddol mewn lleoliad gwahanol yng Nghymru.
• Mae Cymru yn gartref i tua 400 o gestyll, y mwyafrif ohonynt yn dyddio o'r Oesoedd Canol.
• Mae'r iaith Gymraeg wedi ei llefaru yng Nghymru am dros 2,000 o flynyddoedd.
• Mae Cymru yn gartref i tua 20,000 o ffermydd, sy'n cynhyrchu amrywiaeth o gynnyrch amaethyddol, gan gynnwys cig eidion, cig defaid, a llaeth.

Tablau Defnyddiol

Poblogaeth Cymru, 2022

Pristyfnau Post Cod Cymru

Hynodion Hanesyddol Cymru

Cyfeiliornadau Cyffredin i'w Peidio  Hynny

• Peidio â chymysgu Cymru â Chernyw: Er bod y ddwy wlad yn rhan o Ynys Prydain, mae Cymru yn wlad ar wahân gyda'i hunانية ddiwylliannol, iaith, a hanes.
• Peidio â galw Cymru yn "fynyddog": Er bod gan Gymru nifer o fryniau, mae'r wlad hefyd yn gartref i arfordir hir a nifer o daleithiau wastad.
• **Pe