พระราชประวัติพระมหาเทวีเจ้าของรัชกาลที่ 9 อันทรงคุณค่า

พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มหิตลาธิเบศรามาธิบดี จักรีนฤบดินทร สยามินทราธิราช บรมนาถบพิตร หรือ พระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 9 ทรงเป็นพระมหากษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรี ผู้ครองราชย์เป็นระยะเวลานานที่สุดในประวัติศาสตร์ไทย ในช่วงพระชนม์ชีพ พระองค์ทรงอภิเษกสมรสกับพระราชินี 4 พระองค์ ได้แก่

• สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
• หม่อมราชวงศ์สิริกิติยา (กิติยากร) พระราชวรชายา พระราชชนนีในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
• นางสาวมารศรี (สุจิตต์) ณ สงขลา พระสนมเอก พระชนนีในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
• นางสาวผ่องศรี (กฤดากร ณ อยุธยา) พระสนมเอก พระชนนีในพระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริวัณณวรีนารีรัตน์

ในบทความนี้ เราจะเจาะลึกเกี่ยวกับพระมหาเทวีเจ้าทั้ง 4 พระองค์ โดยเน้นไปที่พระราชประวัติ พระราชกรณียกิจ และมรดกที่ทรงทิ้งไว้

พระราชประวัติสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ประสูติเมื่อวันที่ 12 สิงหาคม พ.ศ. 2475 ณ โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สยามประเทศ เป็นพระธิดาในหม่อมเจ้าใหญ่สายสนิทวงศ์ (พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมพระกำแพงเพชรอัครโยธิน) กับหม่อมใหญ่สาย (สนิทวงศ์ na อายุธยา) ทรงเข้าศึกษาที่วิทยาลัยการพยาบาลแห่งสภากาชาดสยาม (ปัจจุบันคือ คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย) และทรงสำเร็จการศึกษาเมื่อปี พ.ศ. 2495

พระองค์ทรงอภิเษกสมรสกับ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เมื่อวันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2493 และได้ขึ้นครองราชย์เป็นพระราชินีในปี พ.ศ. 2500 พระองค์ทรงมีพระราชโอรส ธิดา รวม 4 พระองค์ ได้แก่

• พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว
• สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี
• สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี
• พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าสิริวัณณวรีนารีรัตน์

พระราชกรณียกิจของสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

ตลอดรัชสมัยของพระองค์ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ ทรงทรงงานเพื่อพัฒนาประเทศอย่างไม่รู้จักเหน็ดเหนื่อย โดยทรงให้ความสำคัญเป็นพิเศษกับโครงการที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพ สังคม และสิ่งแวดล้อม บางโครงการที่ทรงมีบทบาทสำคัญ ได้แก่

• งานด้านสาธารณสุข: พระองค์ทรงก่อตั้งมูลนิธิส่งเสริมการศึกษาและวิจัยโรคหัวใจเพื่อดูแลผู้ป่วยโรคหัวใจ และยังทรงสนับสนุนโครงการต่างๆ เพื่อป้องกันและควบคุมโรคเอดส์มาลาเรีย และไข้เลือดออก
• งานด้านสังคม: พระองค์ทรงก่อตั้งมูลนิธิศูนย์ชีวิตาภิบาลเพื่อช่วยเหลือผู้ติดยาเสพติด และยังทรงสนับสนุนโครงการอื่นๆ เพื่อช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาส เช่น โครงการไทยรักไทยและโครงการพัฒนาคุณภาพชีวิตเด็กและเยาวชนในชนบท
• งานด้านสิ่งแวดล้อม: พระองค์ทรงก่อตั้งมูลนิธิจุฬาภรณ์เพื่อสนับสนุนการวิจัยด้านการแพทย์และสุขภาพ และยังทรงสนับสนุนการอนุรักษ์ป่าไม้และสัตว์ป่า

พระราชกรณียกิจของพระองค์ยังรวมถึงการสนับสนุนการส่งเสริมผ้าไหมไทยและการพัฒนาชุมชนชนบท พระองค์ทรงได้รับการยกย่องในฐานะนักพัฒนาและผู้มีจิตเมตตาที่อุทิศตนเพื่อความเจริญก้าวหน้าของประเทศไทย

พระราชประวัติหม่อมราชวงศ์สิริกิติยา (กิติยากร) พระราชวรชายา พระราชชนนีในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว

หม่อมราชวงศ์สิริกิติยา (กิติยากร) ประสูติเมื่อวันที่ 9 มีนาคม พ.ศ. 2479 ณ วังวรวรรณ ในกรุงเทพมหานคร เป็นพระธิดาในพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้ากิติยากรวรลักษณ์ กับหม่อมหลวงเขมชาติ เดชกุล พระองค์ทรงสำเร็จการศึกษาจากวิทยาลัยการพยาบาลแห่งสภากาชาดสยาม (ปัจจุบันคือ คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย)

พระองค์ทรงอภิเษกสมรสกับ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เมื่อวันที่ 25 มกราคม พ.ศ. 2504 และได้ขึ้นครองราชย์เป็นพระราชวรชายาในปี พ.ศ. 2506 พระองค์ทรงมีพระราชโอรสเพียงพระองค์เดียวคือ

• พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว

พระราชกรณียกิจของหม่อมราชวงศ์สิริกิติยา (กิติยากร) พระราชวรชายา พระราชชนนีในพระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว

หม่อมราชวงศ์สิริกิติยา ทรงทรงงานเพื่อส่งเสริมการแพทย์และการพยาบาลในประเทศไทย พระองค์ทรงทรงงานเป็นพยาบาลในกองพยาบาลพิเศษ กรมแพทย์ทหาร และยังทรงก่อตั้งมูลนิธิพิพิธภัณฑ์พยาบาลไทยเพื่อส่งเสริมการพยาบาลและการศึกษาทางการแพทย์อีกด้วย

พระราชกรณียกิจที่สำคัญอีกด้านหนึ่งของพระองค์คือการสนับสนุนโครงการต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับศิลปวัฒนธรรม พระองค์ทรงก่อตั้งมูลนิธิสมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ เพื่อส่งเสริมงานด้านวัฒนธรรมและการศึกษา

พระราชประวัติของพระสนมเอก นางสาวมารศรี (สุจิตต์) ณ สงขลา พระชนนีในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี

นางสาวมารศรี (สุจิตต์) ณ สงขลา ประสูติเมื่อวันที่ 29 เมษายน พ.ศ. 2479 ณ จังหวัดสงขลา เป็นธิดาในขุนสุจิตต์สุรยุทธ (เจี่ยร์ ณ สงขลา) และนางตรี สุจิตต์ (แก้วจันทร์)

พระองค์ทรงเข้าเรียนที่โรงเรียนสตรีวรนาถบางเขน และทรงสำเร็จการศึกษาปริญญานิติศาสตรบัณฑิตจากมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พระองค์ทรงสมรสกับ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เมื่อวันที่ 22 เมษายน พ.ศ. 2527 และได้ขึ้นครองราชย์เป็นพระสนมเอกในปีเดียวกันนั้น พระองค์ทรงมีพระราชธิดาเพียงพระ