พระธาตุหริภุญชัย: สัญลักษณ์แห่งเมืองลำพูนอันศักดิ์สิทธิ์

พระธาตุหริภุญชัย เป็นพระธาตุประจำจังหวัดลำพูนที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และศาสนา ลักษณะของพระธาตุเป็นเจดีย์ทรงระฆังแบบล้านนา ประดับด้วยลวดลายปูนปั้นที่วิจิตรบรรจง องค์พระธาตุมีสีทองอร่าม เป็นสัญลักษณ์แห่งความเจริญรุ่งเรืองของเมืองลำพูน

ประวัติความเป็นมาของพระธาตุหริภุญชัย

พระธาตุหริภุญชัยสร้างขึ้นในสมัยพระนางจามเทวี กษัตริย์องค์แรกแห่งอาณาจักรหริภุญชัย เมื่อประมาณปี พ.ศ. 1200 พระนางได้อัญเชิญพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้าจากชมพูทวีปมาบรรจุไว้ในพระธาตุแห่งนี้ เพื่อเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจิตใจของพุทธศาสนิกชน

ความสำคัญทางประวัติศาสตร์และศาสนา

พระธาตุหริภุญชัยเป็นพระธาตุที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และศาสนา เนื่องจากเป็นหลักฐานทางโบราณคดีที่บ่งชี้ถึงการกำเนิดอาณาจักรหริภุญชัย นอกจากนี้ พระธาตุยังเป็นศูนย์รวมความศรัทธาของพุทธศาสนิกชนในภาคเหนือ ชาวลำพูนและผู้คนจากทั่วสารทิศต่างหลั่งไหลมากราบไหว้เพื่อขอพรให้เกิดความสุข ความเจริญ และความสงบสุข

ลักษณะของพระธาตุหริภุญชัย

พระธาตุหริภุญชัยเป็นพระธาตุทรงระฆังแบบล้านนา มีฐานเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส กว้างด้านละ 12 เมตร สูง 24 เมตร องค์พระธาตุประดับด้วยลวดลายปูนปั้นที่วิจิตรบรรจง แบ่งเป็น 3 ชั้น ชั้นแรกประดับด้วยลวดลายรูปบัวคว่ำบัวหงาย ชั้นที่สองประดับด้วยลวดลายรูปสัตว์ในป่าหิมพานต์ ชั้นที่สามประดับด้วยลวดลายรูปเทพพนมและลายดอกพุดตาน องค์พระธาตุมีสีทองอร่าม ส่องประกายแวววาวในยามแดดส่อง

การบูรณะพระธาตุหริภุญชัย

พระธาตุหริภุญชัยได้รับการบูรณะซ่อมแซมหลายครั้งตลอดประวัติศาสตร์ ในสมัยรัชกาลที่ 4 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดเกล้าฯ ให้บูรณะพระธาตุครั้งใหญ่โดยสร้างซุ้มประตูทั้ง 4 ด้าน และซ่อมแซมยอดพระธาตุ ต่อมาในสมัยรัชกาลที่ 5 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงโปรดเกล้าฯ ให้บูรณะพระธาตุอีกครั้งโดยซ่อมแซมองค์พระธาตุและยอดพระธาตุ รวมทั้งสร้างวิหารและเสาหงส์ล้อมรอบพระธาตุ

ตำนานและความเชื่อเกี่ยวกับพระธาตุหริภุญชัย

มีตำนานพื้นบ้านเล่าขานเกี่ยวกับพระธาตุหริภุญชัยมากมาย หนึ่งในตำนานที่เลื่องลือคือ ตำนานพระรอดมหาราชว่า ในสมัยโบราณ มีกษัตริย์แห่งเมืองหริภุญชัยชื่อ พระรอดมหาราช ซึ่งเป็นกษัตริย์ที่ทรงธรรมและเป็นที่รักยิ่งของประชาชน เมื่อพระรอดมหาราชเสด็จสวรรคต ประชาชนได้สร้างพระพิมพ์ขึ้นเพื่อเป็นอนุสรณ์แด่พระองค์ และเรียกพระพิมพ์นี้ว่า "พระรอด" ซึ่งเป็นพระเครื่องที่มีความศักดิ์สิทธิ์และเป็นที่นิยมของคนไทยมาจนถึงปัจจุบัน

เทศกาลประเพณีที่พระธาตุหริภุญชัย

ทุกปีในช่วงเดือนมีนาคม จะมีการจัดงานเทศกาลประเพณีที่สำคัญของจังหวัดลำพูนที่บริเวณพระธาตุหริภุญชัย ได้แก่

1. ประเพณีแห่เจ้าของเมืองลำพูน เป็นประเพณีที่จัดขึ้นเพื่อเคารพและสักการะสิ่งศักดิ์สิทธิ์คู่บ้านคู่เมืองของชาวลำพูน โดยจะมีการแห่ขบวนพระพุทธรูปและพระบรมสารีริกธาตุของพระธาตุหริภุญชัยรอบเมือง
2. ประเพณีล่องสะเปา เป็นประเพณีที่จัดขึ้นเพื่อระลึกถึงการเสด็จมาของพระนางจามเทวี โดยจะมีการล่องเรือไปตามแม่น้ำกวงเพื่อจำลองเหตุการณ์การเสด็จขึ้นครองเมืองหริภุญชัยของพระนางจามเทวี

เกร็ดความรู้เกี่ยวกับพระธาตุหริภุญชัย

• พระธาตุหริภุญชัยมีขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางฐาน 12 เมตร สูง 24 เมตร
• พระธาตุหริภุญชัยเป็นพระธาตุที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้าจำนวน 10 องค์
• พระธาตุหริภุญชัยได้ขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติเมื่อวันที่ 8 มีนาคม พ.ศ. 2478
• พระธาตุหริภุญชัยได้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกเบื้องต้นโดยองค์การยูเนสโกเมื่อวันที่ 25 ตุลาคม พ.ศ. 2564

ตารางสรุปข้อมูลเกี่ยวกับพระธาตุหริภุญชัย

เรื่องราวสนุกๆ เกี่ยวกับพระธาตุหริภุญชัย

เรื่องที่ 1: นักท่องเที่ยวหลงทางในวัด

มีนักท่องเที่ยวกลุ่มหนึ่งมาเที่ยวที่วัดพระธาตุหริภุญชัยและหลงทางภายในวัด นักท่องเที่ยวเดินไปเดินมาจนเหนื่อยล้าและตัดสินใจถามชาวบ้านว่าจะออกไปจากวัดได้อย่างไร ชาวบ้านบอกว่า "ให้เดินไปตามทางจนเจอพระธาตุ แล้วเดินอ้อมพระธาตุ 3 รอบ แล้วจะเจอทางออก" นักท่องเที่ยวทำตามคำแนะนำของชาวบ้าน แต่ปรากฏว่ายิ่งเดินยิ่งหลงทางหนักกว่าเดิม สุดท้ายต้องโทรขอความช่วยเหลือจากตำรวจ

ข้อคิด: การทำตามคำแนะนำโดยไม่ไตร่ตรองอาจนำไปสู่ความผิดพลาดได้

เรื่องที่ 2: ชาวต่างชาติกับพระธาตุหริภุญชัย

มีชาวต่างชาติคนหนึ่งมาเที่ยวที่วัดพระธาตุหริภุญชัยและถามชาวบ้านว่า "พระธาตุนี้สร้างมากี่ปีแล้ว" ชาวบ้านตอบว่า "หลายร้อยปีแล้ว" ชาวต่างชาติตกใจและพูดว่า "อะไรกัน! หลายร้อยปีแล้วเหรอ งั้นต้องเก่ามากเลยสิ" ชาวบ้านยิ้มและบอกว่า "ไม่หรอก พระธาตุนี้เราบูรณะซ่อมแซมอยู่เรื่อยๆ"

ข้อคิด: แม้ของสิ่งหนึ่งจะมีอายุหลายร้อยปี แต่ถ้าได้รับการดูแลรักษาอย่างดีก็สามารถคงสภาพที่สวยงามได้

เรื่องที่ 3: ขโมยกับพระธาตุหริภุญชัย

มีโจรกลุ่มหนึ่งวางแผนที่จะขโมยของมีค่าจากวัดพระธาตุหริภุญชัย โจรแอบเข้ามาในวัดตอนกลางคืนและปีนขึ้นไปบนพระธาตุเพื่อ