ขี้กลาก: โรคผิวหนังที่พบบ่อยและรักษาได้ง่าย

อะไรคือขี้กลาก?

ขี้กลากเป็นโรคติดเชื้อราที่ผิวหนังที่พบบ่อยที่สุด โดยทั่วไปแล้วจะทำให้เกิดผื่นแดงที่เป็นวงกลมเป็นหย่อมๆ คัน แต่ก็สามารถปรากฏในรูปแบบอื่นๆ ได้เช่นกัน

ขี้กลากมีชื่อทางการแพทย์ว่า "ทิเนีย คอร์โปริส" (Tinea corporis) ซึ่งหมายถึงเชื้อราที่พบที่ลำตัว โดยเชื้อราที่ทำให้เกิดขี้กลากสามารถเติบโตและแพร่พันธุ์บนผิวหนังที่อบอุ่นและชื้น

ชนิดของขี้กลาก

ขี้กลากสามารถแบ่งออกเป็นประเภทต่างๆ ขึ้นอยู่กับตำแหน่งของการติดเชื้อ ได้แก่

• ขี้กลากที่ลำตัว (Tinea corporis): เกิดขึ้นที่ลำตัวแขนหรือขา
• ขี้กลากที่เท้า (Tinea pedis หรือ "ฮ่องกงฟุต"): เกิดขึ้นที่เท้า โดยเฉพาะอย่างยิ่งระหว่างนิ้วเท้า
• ขี้กลากที่เล็บ (Tinea unguium หรือ "เชื้อราที่เล็บ"): เกิดขึ้นที่เล็บ ทำให้เล็บเปลี่ยนสี กลายเป็นสีเหลืองหรือสีน้ำตาลและหนาขึ้น
• ขี้กลากที่ศีรษะ (Tinea capitis หรือ "เกลื้อน"): เกิดขึ้นที่หนังศีรษะ ทำให้เกิดผื่นแดงที่มีสะเก็ด

สาเหตุของขี้กลาก

ขี้กลากเกิดจากการติดเชื้อราที่ผิวหนัง ซึ่งสามารถแพร่กระจายได้ผ่านการสัมผัสโดยตรงกับผู้ที่ติดเชื้อ หรือโดยการสัมผัสกับของใช้ที่ปนเปื้อน เช่น เสื้อผ้า ผ้าขนหนู หรือพื้นผิวที่ชื้น

ภาวะที่เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดขี้กลาก ได้แก่

• การสัมผัสกับเชื้อราจากการเล่นกีฬาหรือกิจกรรมอื่นๆ
• การมีเหงื่อออกมากเกินไป
• การสวมใส่เสื้อผ้าที่คับหรือรัดเกินไป
• การมีระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอ

อาการของขี้กลาก

อาการของขี้กลากแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับตำแหน่งของการติดเชื้อ โดยทั่วไป อาการที่พบบ่อย ได้แก่

ขี้กลากที่ลำตัว:

• ผื่นแดงที่มีขอบยกเล็กน้อย
• คัน
• ลักษณะเป็นวงกลม มีขนาดและรูปร่างไม่คงที่
• อาจมีสะเก็ดหรือตุ่มหนอง

ขี้กลากที่เท้า:

• ผื่นแดง คัน และแห้งที่ระหว่างนิ้วเท้า
• ผิวหนังลอกเป็นขุยหรือแตก
• มีตุ่มน้ำหรือหนอง

ขี้กลากที่เล็บ:

• เล็บเปลี่ยนสีเป็นสีเหลืองหรือสีน้ำตาล
• เล็บหนาขึ้น
• เล็บเปราะหรือแตก

ขี้กลากที่ศีรษะ:

• จุดหัวล้านกลมๆ ที่มีสะเก็ด
• คัน
• อาจมีผื่นแดงหรืออักเสบ

การวินิจฉัยขี้กลาก

การวินิจฉัยขี้กลากโดยทั่วไปทำได้โดยแพทย์จากการตรวจร่างกายและประวัติอาการ อย่างไรก็ตาม ในบางกรณี แพทย์อาจทำการตรวจต่างๆ เช่น

• การส่องไฟด้วยหลอดวูด: เป็นการตรวจที่ใช้แสงอัลตราไวโอเลตเพื่อช่วยให้เห็นการติดเชื้อราได้ง่ายขึ้น
• การตรวจชิ้นเนื้อ: เป็นการตัดชิ้นส่วนเล็กๆ ของผิวหนังออกเพื่อตรวจหาเชื้อราในห้องปฏิบัติการ

การรักษาขี้กลาก

ขี้กลากมักรักษาได้ง่ายด้วยยาต้านเชื้อรา

ยาต้านเชื้อราชนิดทา: เป็นยาที่ใช้ทาเฉพาะที่บริเวณที่ติดเชื้อ ยาเหล่านี้มีจำหน่ายหน้าเคาน์เตอร์หรือสั่งโดยแพทย์ เช่น

• ไมโครนาโซล
• เทอร์ไบนาฟีน
• คลอไตรมาโซล

ยาต้านเชื้อราชนิดรับประทาน: อาจจำเป็นสำหรับกรณีที่การติดเชื้อรุนแรงหรือไม่ตอบสนองต่อการรักษาแบบทา ยาเหล่านี้ต้องสั่งโดยแพทย์ เช่น

• อิทราโคนาโซล
• เทอร์ไบนาฟีน
• ฟลูโคนาโซล

โดยทั่วไปแล้ว การรักษาขี้กลากจะใช้เวลาประมาณ 2-4 สัปดาห์ โดยแพทย์จะแนะนำระยะเวลาการรักษาที่เหมาะสมขึ้นอยู่กับชนิดและความรุนแรงของการติดเชื้อ

ภาวะแทรกซ้อนของขี้กลาก

ในกรณีที่ไม่ได้รับการรักษา ขี้กลากอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนได้ เช่น

• การติดเชื้อแบคทีเรียที่ผิวหนัง
• การแพร่กระจายของการติดเชื้อไปยังส่วนอื่นๆ ของร่างกาย
• การเสียโฉมถาวรในกรณีของขี้กลากที่เล็บ

การป้องกันขี้กลาก

สามารถป้องกันขี้กลากได้โดยการปฏิบัติตามคำแนะนำต่อไปนี้

• รักษาสุขอนามัยที่ดี
• เปลี่ยนเสื้อผ้าที่เปียกหรือมีเหงื่อออก
• สวมใส่รองเท้าแตะหรือรองเท้าที่ระบายอากาศได้ดี
• หลีกเลี่ยงการใช้สิ่งของส่วนตัวของผู้อื่น
• ฆ่าเชื้อพื้นผิวที่เป็นสาธารณะ เช่น ห้องล็อกเกอร์หรือห้องอาบน้ำ
• เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน

การรักษาแบบธรรมชาติสำหรับขี้กลาก

นอกจากการรักษาทางการแพทย์แล้วยังมีการรักษาแบบธรรมชาติสำหรับขี้กลาก

• น้ำมันทีทรี: น้ำมันทีทรีมีคุณสมบัติต้านเชื้อราอาจช่วยรักษาขี้กลากได้
• น้ำส้มสายชูแอปเปิลไซเดอร์: น้ำส้มสายชูแอปเปิลไซเดอร์มีฤทธิ์เป็นกรดอาจช่วยลดการเจริญเติบโตของเชื้อรา
• กระเทียม: กระเทียมมีคุณสมบัติต้านเชื้อราอาจช่วยรักษาขี้กลากได้
• ขมิ้น: ขมิ้นมีสารเคอร์คูมินที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบและต้านเชื้อรา

ตารางการรักษาขี้กลาก

ตารางการป้องกันขี้กลาก

ขั้นตอนในการรักษาขี้กลากด้วยตนเอง

ขั้นตอนที่ 1: ระบุชนิดของการติดเชื้อ

ระบุตำแหน่งของขี้กลากเพื่อกำหนดชนิดของการติดเชื้อ

ขั้นตอนที่ 2: ทำความสะอาดบริเวณที่ติดเชื้อ

ล้างบริเวณที่ติดเชื้อด้วยน้ำและสบู